Λεονταρισμοί με το ΔΝΤ; Μας περιμένουν νέα δεινά

Γράφει η Σοφία Βούλτεψη

Η ιστορία (της πρώτης φορά αριστερά) έχει δείξει πως κάθε φορά που η κυβέρνηση στριμώχνεται άγρια και ετοιμάζεται για το επόμενο βήμα της στο κενό, αρχίζει τους λεονταρισμούς με το ΔΝΤ.

Και αυτό ακριβώς συμβαίνει τώρα (μαζί με μπόλικες δόσεις σκανδαλολογίας και του γνωστού πολέμου κατά της διαπλοκής).

Όπως πληροφορηθήκαμε από τις γνωστές-άγνωστες κυβερνητικές πηγές, το περασμένο Σάββατο ο κ. Τσίπρας είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζακ Λιου, παρουσία του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, «ο πρωθυπουργός ενημέρωσε τον κ. Λιου για την ανάγκη να ολοκληρωθεί γρήγορα η αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος, καθώς η Ελλάδα έχει ολοκληρώσει τα προαπαιτούμενα και έχει καταθέσει ολοκληρωμένες προτάσεις. Κατά τις ίδιες πηγές, ο κ. Λιου συμφώνησε ότι η αξιολόγηση πρέπει να τελειώσει γρήγορα και προς αυτή την κατεύθυνση θεωρεί ότι πρέπει να κινηθούν οι θεσμοί».

Παράλληλα, πάντα σύμφωνα με τις «πηγές», υπήρξε κοινή εκτίμηση ότι η Ευρώπη δεν αντέχει την ταυτόχρονη διαχείριση δύο πολύ σοβαρών κρίσεων όπως το προσφυγικό και η οικονομική κρίση.

Όλα αυτά σε μια ακόμη προσπάθεια επίσημης αμερικανικής παρέμβασης στο ΔΝΤ, ενόψει της αυριανής αναμενόμενης άφιξης της τρόικας στην Αθήνα.

Την ίδια ημέρα που έγινε η τηλεφωνική επικοινωνία Τσίπρα-Λιου, έγινε μια διαρροή από «υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος», σύμφωνα με το οποίο «το πρόβλημα είναι ότι δεν θέλουμε το ΔΝΤ, κανείς δεν το θέλει, ούτε το ίδιο θέλει, μόνο η Γερμανία το θέλει. Και αναζητούμε λύση ώστε να παραμείνει τεχνικός σύμβουλος».

Την ίδια μέρα (27 Φεβρουαρίου), το γερμανικό περιοδικό «Σπήγκελ», υπό τον τίτλο «Χρεοκοπία ήδη τον Μάρτιο;», ανέφερε ότι το ΔΝΤ εκτιμά πως η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει δυσκολίες στην εξυπηρέτηση των χρεών της ήδη στα τέλη Μαρτίου.

Την ίδια μέρα, στο Φόρουμ των Δελφών, πυρά κατά του Ταμείου εξαπέλυσε και ο κ. Κατρούγκαλος, που θυμήθηκε τον λάθος πολλαπλασιαστή και μίλησε για υπογραφή συμφωνίας μετά «το πραξικόπημα του κλεισίματος των τραπεζών».

Πυρά κατά του ΔΝΤ είχε εξαπολύσει την προηγουμένη, από το ίδιο βήμα, και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Δραγασάκης.

Ο δε κ. Τσακαλώτος, έστειλε τα μηνύματά του προς το ΔΝΤ με συνέντευξή του στη «Real News» στις 21 Φεβρουαρίου και στο «BBC World» στις 28 Φεβρουαρίου.

Νωρίτερα, στις 21 Δεκεμβρίου 2015, σε συνέντευξή του στους Financial Times, ο κ. Τσίπρας χαρακτήρισε «μη εποικοδομητική την προσέγγιση του Ταμείου για θέματα δημοσιονομικά και οικονομικά», αφήνοντας να εννοηθεί ότι το ΔΝΤ θα πρέπει να αφήσει το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης της χώρας στην ευρωζώνη όταν στις αρχές του επόμενου έτους κληθεί να αποφασίσει αν θα συμμετέχει σε αυτό.

«Πιστεύουμε ότι έπειτα από έξι χρόνια διαχείρισης της πρωτοφανούς κρίσης, η Ευρώπη έχει τώρα τη θεσμική ικανότητα να αντιμετωπίσει με επιτυχία τα ενδο-ευρωπαϊκά θέματα», δήλωσε.

Είχαν προηγηθεί και οι ακόλουθες δηλώσεις:

- 4 Δεκεμβρίου 2015, Ν. Παππάς στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Ansamed: «Δεν ζητήσαμε την παρουσία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο πρόγραμμα διότι θεωρούμε ότι η Ευρώπη πρέπει να είναι ικανή να λύνει μόνη της τα προβλήματά της».

- 7 Δεκεμβρίου 2015, Αλ. Τσίπρας, ΕΡΤ: «Εμείς, δεν ζητήσαμε τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο Γ΄ Πρόγραμμα. Γιατί πιστεύουμε, από θέση αρχής, ότι η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίζει μόνη της τα προβλήματά της και δεν θεωρούμε ότι υπάρχουν κάποιοι που έχουν μια τεχνογνωσία καλύτερη από αυτή που μπορούμε να έχουμε εμείς».

- 10 Δεκεμβρίου 2015, Όλγα Γεροβασίλη, Star (και αφού είχαν μεσολαβήσει η αποκάλυψη της επιστολής Τσακαλώτου της 24ης Ιουλίου, καθώς και οι δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων): «Δεν ζητήσαμε από το ΔΝΤ να φύγει αυτή τη στιγμή» / «Ενδεχομένως το ΔΝΤ να συμμετάσχει και σε αυτό το πρόγραμμα».

Μόνο που δεν είναι αλήθεια ότι «κανείς δεν θέλει το ΔΝΤ, εκτός από τη Γερμανία».

Στις 18 Φεβρουαρίου. Ο Μάριο Ντράγκι, απαντώντας στον ευρωβουλευτή κ. Κούλογλου, είπε ότι από την πλευρά της ΕΚΤ η συμμετοχή του ΔΝΤ «θα ήταν ιδιαίτερα επιθυμητή, με δεδομένη την τεχνογνωσία του στον σχεδιασμό και την παρακολούθηση οικονομικών προγραμμάτων βοήθειας».

Στις 12 Φεβρουαρίου, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόφκις κυριολεκτικά το ξέκοψε: «Σε κάθε περίπτωση το ΔΝΤ είναι ξεκάθαρα μέρος της αξιολόγησης και η συνεργασία είναι στενή».

Στις 23 Φεβρουαρίου, ημέρα ακύρωσης του προγράμματος με το ΔΝΤ, ο υπεύθυνος του Ταμείου για την Ελλάδα, Αντρέας Αντριάνο, ανακοίνωσε ότι στην περίπτωση συμφωνίας, είπε, το ΔΝΤ θα συντάξει ένα νέο λεπτομερές πρόγραμμα, υπό την ονομασία Memorandum of Economic and Financial Policies (MEFP), ή Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής.

Είναι σαφές, λοιπόν, ότι το ΔΝΤ απαιτεί ένα τέταρτο μνημόνιο και η κυβέρνηση δεν ξέρει πώς να το σερβίρει.

Έτσι, επιλέγει για άλλη μια φορά τον δρόμο των λεονταρισμών, ώστε να ξαναστριμωχτεί (αφού σύντομα δεν θα μπορούμε να εκπληρώνουμε τις δανειακές μας υποχρεώσεις χωρίς την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, εξαιτίας του ΔΝΤ) και να μας ξαναπεί ότι εκβιάστηκε, έγινε πραξικόπημα και τα λοιπά και τα λοιπά.

Τεντώνουν το σχοινί, όπως συνηθίζουν.

Την τελευταία φορά που το έκαναν, έκλεισαν οι τράπεζες με την προκήρυξη του καταστροφικού δημοψηφίσματος που οδήγησε στο τρίτο μνημόνιο.

Στις 5 Μαΐου 2015, πάλι οι γνωστοί «κυβερνητικοί κύκλοι», ανέφεραν: «Οι σοβαρές διαφωνίες και αντιθέσεις μεταξύ ΔΝΤ και ΕΕ, δημιουργούν εμπόδια στις διαπραγματεύσεις και υψηλούς κινδύνους» / «Με αυτά τα δεδομένα δεν μπορεί να υπάρξει συμβιβασμός. Η ευθύνη ανήκει αποκλειστικά στους θεσμούς και στην αδυναμία συνεννόησης μεταξύ τους».

Στις 23 Μαΐου 2015, μιλώντας στην Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Τσίπρας είπε: «Δεν χρειάζεται σε καμία περίπτωση να επαναλάβω ότι δεν πρόκειται να υποχωρήσουμε σε παράλογες απαιτήσεις. Στο θέμα του ΦΠΑ, του ασφαλιστικού συστήματος, της αγοράς εργασίας ή σε οποιοδήποτε άλλο τομέα οι αρχιτέκτονες του πιο αποτυχημένου προγράμματος στην ιστορία του ΔΝΤ, επιμένουν σε ακρότητες, προκειμένου να μη παραδεχθούν την αποτυχία τους. Δεν πρόκειται να δεχθούμε ακρότητες όχι απλώς γιατί δεν πιστεύουμε σε αυτές. Αλλά γιατί τις θεωρούμε και βαθιά αντιαναπτυξιακές. Η κοινωνική καταστροφή και ο οικονομικός παραλογισμός της πολιτικής του Μνημονίου τελείωσε μια και καλή στις 25 Γενάρη. Ο ελληνικός λαός έβγαλε εισιτήριο χωρίς επιστροφή. Και εμείς δε πρόκειται να τον γυρίσουμε πίσω».

Στις 28 Μαΐου 2015, ο κ. Τσακαλώτος, σε συνέντευξη στον «Γκάρντιαν», δήλωσε: «Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι πολύ, πολύ σκληρό σε όλα τα θέματα και δεν συμμετέχει πραγματικά σε μια συζήτηση».

Στις 16 Ιουνίου 2015, μιλώντας στην Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ ο κ. Τσίπρας είπε: «Απέτυχε το πρόγραμμα του ΔΝΤ/ Αν στόχος η συνέχιση του προγράμματος του ΔΝΤ, τότε δεν αφήνεται κανένα περιθώριο επιλογής στο ελληνικό κοινοβούλιο/Το ΔΝΤ έχει εγκληματικές ευθύνες»

Στις 27 Ιουνίου 2015, στο διάγγελμα για το δημοψήφισμα ο κ. Τσίπρας είπε επίσης: «Οι προτάσεις αυτές αναδεικνύουν κυρίως την εμμονή του ΔΝΤ στη σκληρή και τιμωρητική λιτότητα και κάνουν πιο επίκαιρη από ποτέ την ανάγκη οι ηγετικές ευρωπαϊκές δυνάμεις να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να πάρουν πρωτοβουλίες που θα δίνουν επιτέλους οριστικό τέλος στην ελληνική κρίση δημόσιου χρέους, μια κρίση που αγγίζει και άλλες ευρωπαϊκές χώρες απειλώντας το ίδιο το μέλλον της ευρωπαϊκής ενοποίησης».

Στις 28 Ιουνίου 2015, από το βήμα της Βουλής, ο κ. Τσίπρας έλεγε:

«Ο ελληνικός λαός θα αποφασίσει κυρίαρχα και όλοι μας θα σεβαστούμε την ετυμηγορία του, όποια και αν είναι αυτή, γιατί έχουμε υποχρέωση πάνω απ’ όλα να υπερασπιστούμε το ελληνικό Σύνταγμα, τη λαϊκή κυριαρχία και την εθνική ανεξαρτησία της πατρίδας μας. Έχουμε ιερή υποχρέωση απέναντι στους αγώνες και τις θυσίες του ελληνικού λαού.

Θα υπερασπιστούμε τη δημοκρατία. Θα υπερασπιστούμε τη λαϊκή κυριαρχία, αλλά θα υπερασπιστούμε ταυτόχρονα και τις ιδρυτικές αξίες της Ευρώπης. Και η Ευρώπη έχει μια μακρά παράδοση δημοκρατίας. Δεν την έστησε αυτή την παράδοση ούτε το Eurogroup, ούτε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο που ήρθε στην Ευρώπη, απ’ ό,τι φαίνεται, για να διχάσει την Ευρώπη».

Και επίσης:

«Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι αυτούς τους μήνες έκανα και προσωπικά ό,τι ήταν δυνατό σε αυτή την κατεύθυνση. Στο τέλος της ημέρας, όμως, η αίσθησή μου είναι ότι επικράτησαν, δυστυχώς, οι ακραίες φωνές μεταξύ των εταίρων και των θεσμών. Όσο και αν υπήρξαν ειλικρινείς προθέσεις -οφείλω να ομολογήσω ιδίως από την πλευρά Γιουνκέρ- υπήρξε και επιμονή ως προϋπόθεση μάλιστα για συμφωνία αυτή να εγκριθεί και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τη στιγμή μάλιστα που όλοι γνωρίζουν ότι το Ταμείο δεν πρόκειται να συνεχίσει όπως και έχει ένα χρόνο σταματήσει εκταμιεύσεις. Από το προηγούμενο καλοκαίρι του 2014 δεν εκταμιεύει χρήματα για το ελληνικό πρόγραμμα, διότι γνωρίζει ότι δεν υπάρχει προοπτική σταθερότητας και βιωσιμότητα στο χρέος.

Η επιμονή, λοιπόν, να υπάρχει σώνει και καλά και το Ταμείο στην απόφαση, τη στιγμή μάλιστα που σε όλους είναι σχεδόν σαφές ότι δεν θα συνεχίσει εκταμιεύσεις, ήταν μια επιμονή που περιόρισε ασφυκτικά κάθε πιθανότητα ενός έντιμου συμβιβασμού».

Μόνο που στις 22 Ιουνίου ο κ. Τσίπρας είχε συναντηθεί με την κ. Λαγκάρντ στις Βρυξέλλες. Η επικεφαλής του ΔΝΤ τον ρώτησε: «Θέλετε κι’ εμάς on board, επιθυμείτε συνέχιση της συνεργασίας;» και ο κ. Τσίπρας απαντά: «Σας θέλουμε και πρέπει να είστε και να σας πω ότι εκτιμώ την ειλικρινή σας στάση παρά το γεγονός ότι είναι σκληρή».

Θυμίζουμε επίσης ότι στις 24 Ιανουαρίου 2013, ο κ. Τσίπρας είχε πραγματοποιήσει επίσκεψη στην έδρα του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον, και από την «κοιλιά του κήτους» είχε προχωρήσει σε θετικές κρίσεις για τις απόψεις του Ταμείου.

Στις 30 Ιουνίου 2015, ο κ. Τσίπρας έστειλε επιστολή στον ESM για 2ετές δάνειο, ζητώντας απεμπλοκή του ΔΝΤ. Ήταν η μέρα που έληγε το πρόγραμμα και η Ελλάδα παρέμενε απροστάτευτη. Η συνέχεια είναι γνωστή – κλειστές τράπεζες και νέο μνημόνιο.

Έτσι, στις 24 Ιουλίου 2015, ο κ. Τσακαλώτος απηύθυνε επισήμως πρόσκληση στο ΔΝΤ να συμμετάσχει στο πρόγραμμα με μια επιστολή του προς την κ. Λαγκάρντ:

«Αγαπητή Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου,

Οι ελληνικές αρχές έχουν δεσμευθεί να εφαρμόσουν μία σειρά από πολιτικές, οι οποίες θα ενδυναμώσουν τη δημοσιονομική βιωσιμότητα, θα ενισχύσουν τη χρηματοοικονομική σταθερότητα, τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και, κυρίως, θα κατανείμουν το κόστος της οικονομικής προσαρμογής με τρόπο δίκαιο, διορθώνοντας έτσι τις αδικίες του παρελθόντος.

Βεβαίως, κάποια από αυτά τα μέτρα έχουν ήδη νομοθετηθεί. Εκτιμούμε, όμως, ότι θα χρειαστεί αρκετός χρόνος πριν η ελληνική οικονομία μπορέσει να ανταποκριθεί και να επιστρέψει σε ένα δυναμικό και βιώσιμο δρόμο ανάπτυξης με δικαιοσύνη και κοινωνική συνοχή.

Με βάση τα παραπάνω και με στόχο να ανταποκριθούμε σε αυτές τις προκλήσεις, έχουμε αιτηθεί μίας νέας τριετούς δανειακής σύμβασης, η οποία έχει ήδη γίνει κατ’ αρχήν δεκτή, και οι όροι της οποίας είναι σήμερα υπό διαπραγμάτευση.

Ως εκ τούτου, και κατ’ εφαρμογή της απόφασης της Συνόδου Κορυφής της 12ης Ιουλίου 2015, σας ενημερώνουμε ότι αιτούμεθα μίας νέας δανειακής διευκόλυνσης από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Προσδοκούμε τη συνέχιση της συνεργασίας μας με το Ταμείο».

Και αυτό, ενώ μόλις στις 10 Ιουλίου, ο κ. Τσίπρας, μιλώντας στη Βουλή, κατά τη συνεδρίαση στη διάρκεια της οποίας ζήτησε εξουσιοδότηση για να διαπραγματευτεί τη συμφωνία: «Πρώτον, η Συμφωνία αυτή θα οδηγήσει σε ένα αποκλειστικά αμιγώς ευρωπαϊκό πρόγραμμα, αποκλειστικά των ευρωπαϊκών μηχανισμών στήριξης. Αυτό σημαίνει ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν θα είναι αντισυμβαλλόμενος. Η πιθανή συμμετοχή του θα είναι μόνο τεχνικής υποστήριξης. Αυτό σημαίνει ότι τελειώνει η τρόικα όπως τη γνωρίσαμε».

Αργότερα, στις 11 Οκτωβρίου, ο κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος έφθασε ως τη Λίμα του Περού, προκειμένου να παρευρεθεί στη Γενική Συνέλευση του Ταμείου και να συναντηθεί με την Κριστίν Λαγκάρντ.

Νωρίτερα, στις 30 Σεπτεμβρίου, ο κ. Τσίπρας, επισκεπτόμενος τις ΗΠΑ και σε συνάντησή του με την Ομογένεια, είπε πως «στην Ουάσιγκτον η ελληνική κυβέρνηση βρήκε πολύ πιο ευήκοα ώτα από ό,τι στις Βρυξέλλες».

Το γεγονός ότι η Ιστορία επαναλαμβάνεται -και μάλιστα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα- δείχνει σαφώς ότι πρέπει να ανησυχούμε.