Τι δείχνει η απουσία μαύρων από τις κερκίδες του Μουντιάλ

Το Παγκόσμιο Κύπελλο έπρεπε να προβάλει την πολιτιστική ποικιλομορφία της Βραζιλίας. Αυτό που πραγματικά δείχνει όμως είναι οι βαθιά ριζωμένες προκαταλήψεις της χώρας. Όπως σχολιάζει ο Felipe Araujo στον Guardian, η έλλειψη μαύρων Βραζιλιάνων από τις κερκίδες του Μουντιάλ είναι ενδεικτική, σε μια χώρα με τον μεγαλύτερο πληθυσμό αφρικανικής καταγωγής εκτός Αφρικής. «Η Βραζιλία προβάλλεται στο εξωτερικό σαν...

ένα ουράνιο τόξο, μια όσο το δυνατόν πιο φυλετική δημοκρατία. Σε κάποιο βαθμό αυτό είναι αλήθεια. Παρά το μέγεθος και τη διαφορετικότητά της, δεν υπάρχουν εθνικές ή θρησκευτικές διαμάχες και όλοι μιλούν την ίδια γλώσσα» γράφει ο δημοσιογράφος. Η ελπίδα όμως, της κυβέρνησης, να προβάλει αυτή τη διαφορετικότητα στο Παγκόσμιο Κύπελλο, εξελίχθηκε στο ακριβώς αντίθετο. Γιατί λοιπόν σε μια χώρα όπου το 60% του πληθυσμού είναι μαύροι ή μιγάδες υπάρχει αυτή η απουσία;

«Η απάντηση είναι προφανής και είναι τραγική» λέει ο Araujo. «Οι περισσότεροι μαύροι στη Βραζιλία είναι φτωχοί. Σε αντίθεση με τη Νότια Αφρική ή τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν υπάρχει μαύρη μεσαία τάξη και ίσως το πιο σημαντικό, δεν υπάρχει μια μαύρη πολιτική τάξη. Ένα εισιτήριο για το Παγκόσμιο Κύπελλο κυμαίνεται επίσημα μεταξύ 90 και 1.000 δολαρίων, αλλά σε μια χώρα όπου ο κατώτατος μισθός είναι λίγο πάνω από 350 δολάρια το μήνα, μια θέση στο Μαρακανά είναι άπιαστο όνειρο για πολλούς ανθρώπους» γράφει. Οι περισσότεροι μαύροι άνθρωποι που πλησιάζουν τα γήπεδα είναι οι φτωχοί κάτοικοι από τις γειτονικές φαβέλες που πωλούν ποτά και σνακ στους λευκούς οπαδούς της μεσαίας τάξης, ή όσοι είναι έτοιμοι να μεταφέρουν με τα ποδήλατά τους τους οπαδούς που δεν μπορούν να περπατούν τα 3 χιλιόμετρα απόστασης που επέβαλε η Fifa από τα οδοφράγματα στο γήπεδο.

Και καταλήγει: «Οι Βραζιλιάνοι είχαν πάντα μια ιδιαίτερη στάση απέναντι στο φυλετικό θέμα. Την εξέφρασε ο superstar του ποδοσφαίρου της χώρας, Νεϊμάρ, πριν από τέσσερα χρόνια, όταν ρωτήθηκε αν έπεσε ποτέ θύμα ρατσισμού. "Ποτέ. Ούτε μέσα ούτε έξω από το γήπεδο. Επειδή δεν είμαι μαύρος, έτσι δεν είναι;" Απάντησε.

Οι παίκτες της εθνικής ομάδας είναι σαφώς ως επί το πλείστον μαύροι ή μιγάδες (όπως και ο Νεϊμάρ). Πολλοί, όμως, βάφουν ξανθά τα μαλλιά τους (όπως και ο Νεϊμάρ). Και άλλοι βραζιλιάνοι σταρ του αθλητισμού έχουν απορρίψει το ζήτημα της φυλής κατά το παρελθόν. Ο Ρονάλντο έχει επίσης αρνηθεί τη μαύρη κληρονομιά του και το μεγαλύτερο σύμβολο του ποδοσφαίρου της χώρας, ο Πελέ, είναι πολύ απασχολημένος με το να κάνει διαφημίσεις, παρά με το να πει κάτι ουσιαστικό για το θέμα.

Το 1888 η δουλεία καταργήθηκε επισήμως στη Βραζιλία – ήταν η τελευταία χώρα στο δυτικό ημισφαίριο που το έκανε. Το 2012 ψήφισε έναν από τους πιο σαρωτικούς νόμους στον κόσμο, που απαιτούν τα δημόσια πανεπιστήμια να διαθέτουν τις μισές εισαγωγές τους στους πολύ φτωχούς μαθητές στα δημόσια σχολεία της χώρας και να αυξήσουν κατά πολύ τον αριθμό των φοιτητών και σπουδαστών αφρικανικής καταγωγής σε όλη την χώρα. Βραζιλιάνοι αξιωματούχοι δήλωσαν τότε ότι ο νόμος σήμανε μια σημαντική στροφή όσον αφορά την προσφορά ευκαιριών για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Ωστόσο, παρόλα όσα έχει προσφέρει αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο, οι ευκαιρίες για το μαύρο πληθυσμό της δεν είναι ένα από αυτά. Στο συγκεκριμένο θέμα η Βραζιλία έχει βάλει αυτογκόλ».

http://www.theguardian.com/commentisfree/2014/jul/01/brazil-black-faces-crowd-rainbow-nation-world-cup