Σε νέα ρότα το υπουργείο Εργασίας - Γ. Βρούτσης: "Το πιο σύγχρονο στην Ευρώπη"

Συνέντευξη του υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση στην εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» και στη δημοσιογράφο Κατερίνα Κοκκαλιάρη…

* Ο «ΑΤΛΑΣ» είναι η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση των τελευταίων ετών στην Ελλάδα που σε συνδυασμό με το υπόλοιπο μεταρρυθμιστικό έργο καθιστά το υπουργείο Εργασίας το πιο σύγχρονο στην Ευρώπη.

* Με το σύστημα «ΑΤΛΑΣ» καταργούνται τα βιβλιάρια ασθενείας. Τέλος στις ουρές και την ταλαιπωρία για την θεώρηση τους που συνέβαινε για δεκαετίες.

* Με το σύστημα «ΑΤΛΑΣ» η απονομή των συντάξεων μετατρέπεται σε μία τυπική υπόθεση λίγων ωρών. Τέλος στην πολύχρονη αναμονή εκατομμυρίων Ελλήνων.

* Διαθέτουμε για πρώτη φορά πλήρες εθνικό μητρώο ασφαλισμένων και δικαιούχων παροχών περίθαλψης καθώς με το «ΑΤΛΑΣ» καταγράψαμε τους έμμεσα ασφαλισμένους στην Ελλάδα οι οποίοι ανέρχονται σε 3.181.206.

* Καταργούμε το ειδικό «πορτοκαλί» βιβλίο νεοπροσλαμβανόμενου προσωπικού για τις επιχειρήσεις. Αποσύρεται και το πρόστιμο των 500 ευρώ που το συνοδεύει. Μειώνουμε περαιτέρω τα διοικητικά βάρη των επιχειρήσεων.

* Ηλεκτρονική, πλέον, και όχι ταχυδρομική, η επίδοση βεβαιωμένων οφειλών από το ΙΚΑ σε όλες επιχειρήσεις.

* Αύξηση για τρίτο συνεχόμενο μήνα στα έσοδα του ΙΚΑ και του ΟΑΕΕ μετά από 4 συνεχόμενα χρόνια μείωσης. Ενισχύσαμε την εισπρακτική ικανότητα των ταμείων και διαψεύσαμε τις «Κασσάνδρες» που μιλούσαν για κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος.

* Όλες οι επιχειρήσεις (196.695 σε αριθμό) θα υποβάλλουν από το τέλος Γενάρη ασφαλιστικές εισφορές σε μία ενιαία φόρμα και θα καταβάλλουν τα χρηματικά ποσά σε ενιαίο λογαριασμό. Τέλος η ταλαιπωρία και οι χαμένες ανθρωποώρες λόγω γραφειοκρατίας.

* Ρεκόρ δεκαετίας στο ισοζύγιο των προσλήψεων του «Εργάνη» για το 2013 που έφθασαν τις 133.488 νέες θέσεις εργασίας. Θετικός για πρώτη φορά σε 10 χρόνια ο Δεκέμβριος.

* Με το σύστημα «ΗΛΙΟΣ» χαρτογραφήσαμε για πρώτη φορά την περιοχή των προνοιακών επιδομάτων και διαπιστώθηκε ότι τα λαμβάνουν ακόμα και άτομα που λαμβάνουν συντάξεις 3.500, 4.000, 5.000 ευρώ και πάνω. Διαφάνεια παντού.

* Με το νέο μαθηματικό τύπο για τον υπολογισμό των εφάπαξ παροχών καταφέραμε να μην δημιουργούνται νέα ελλείμματα στα ασφαλιστικά ταμεία εφάπαξ παροχών και διασφαλίζεται η εφάπαξ παροχή για τις επόμενες γενιές

- Ερ.: Το υπουργείο Εργασίας με μια σειρά δράσεων (όπως είναι το σύστημα Άτλας) έχει πλέον μία ολοκληρωμένη εικόνα για τους ασφαλισμένους στη χώρα μας. Τι θα δούμε πλέον με το «Ατλας» και ποιες θα είναι οι επιδράσεις στην καθημερινότητα των πολιτών;

-Απ.: Το σύστημα «Άτλας» αποτελεί ίσως την μεγαλύτερη μεταρρύθμιση των τελευταίων ετών στην πατρίδα μας. Μία μικρή επανάσταση που αλλάζει ότι γνωρίζαμε μέχρι τώρα στο ασφαλιστικό σύστημα. Επίσημα θα παρουσιαστεί στο τέλος Ιανουαρίου.

Με την ολοκλήρωση του κλείνει ένας κύκλος σημαντικών μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών που καθιστούν πλέον το υπουργείο Εργασίας ένα από τα πιο σύγχρονα στην Ευρώπη.

Πρόκειται για τη δημιουργία του ψηφιακού ασφαλιστικού βιογραφικού κάθε πολίτη όπου θα καταχωρηθεί πλήρως το ασφαλιστικό ιστορικό όλων των εργαζομένων και αυτοαπασχολούμενων στη χώρα μας δηλαδή 144 δις ωρών ασφάλισης ήδη ψηφιοποιημένων και άλλων τόσων που θα ψηφιοποιηθούν.

Δεν είναι μόνο μια κρίσιμη τεχνολογική και οργανωτική αναβάθμιση των μηχανισμών παρακολούθησης του ασφαλιστικού χρόνου όλων των ασφαλισμένων για το σύνολο του εργάσιμου βίου τους.

Έχει άμεσες και χειροπιαστές, θετικότατες, επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή όλων μας.

Καταρχήν, καταργούνται όλα τα βιβλιάρια ασθενείας, όπως τα γνωρίζαμε μέχρι τώρα, αφού με το σύστημα «Ατλας» θα γνωρίζουμε σε real time την ασφαλιστική ικανότητα όλων των ασφαλισμένων αλλά και των μελών των οικογενειών τους (έμμεσα ασφαλισμένοι). Ήδη έχουμε ολοκληρώσει την καταγραφή όλων των έμμεσα ασφαλισμένων που ανέρχονται σε 3.181.206. Ουσιαστικά, η Ελλάδα διαθέτει πλέον το πλήρες εθνικό μητρώο ασφαλισμένων και δικαιούχων παροχών περίθαλψης. Και αυτό χωρίς καμία απογραφή. Κάτι που σημαίνει, ότι από το Μάιο, τέλος στις ουρές για θεωρήσεις βιβλιαρίων κάθε χρόνο και στην ταλαιπωρία των ασφαλισμένων αφού θα γίνονται ηλεκτρονικά και χωρίς αυτοπρόσωπη απογραφή. Μιλάμε, δηλαδή, για ασύλληπτη μείωση διοικητικών και γραφειοκρατικών βαρών.

Επίσης, όλοι οι Έλληνες θα βλέπουν στο προσωπικό τους υπολογιστή ολόκληρο τον ασφαλιστικό τους βίο ενώ η απονομή των συντάξεων τους, μετατρέπεται από χρονοβόρα διαδικασία σε μία τυπική υπόθεση λίγων ωρών ακόμα και αν κάποιος έχει πολλές διαδοχικές αλλαγές στο ασφαλιστικό του καθεστώς. Πραγματική επανάσταση!

- Ερ.: Για πρώτη φορά καθιερώθηκε πρόστιμο 10.550 ευρώ για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο, ώστε να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της εισφοροδιαφυγής. Τελικά η αύξηση στο ποσό των προστίμων απέδωσε καρπούς στη μάχη για την καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής; Εκτός από την αλλαγή στα πρόστιμα ποιες άλλες πρωτοβουλίες θα πάρει το υπουργείο για να περιορίσει τη γραφειοκρατία στις επιχειρήσεις;

- Απ.: Είναι κάτι παραπάνω από φανερό ότι η μάχη για την καταπολέμηση της αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας σήμερα διεξάγεται, για πρώτη φορά στη χώρα μας, με συγκροτημένο και, κυρίως, αποτελεσματικό τρόπο.

Αυτό δείχνει το «κύμα» μετατροπής της «μαύρης» εργασίας σε νόμιμες θέσεις εργασίας από το Σεπτέμβριο –οπότε και επιβλήθηκαν τα νέα υψηλά πρόστιμα– μέχρι σήμερα.

Από τους ελέγχους που διενεργήθηκαν στο διάστημα 15 Σεπτεμβρίου έως 30 Νοεμβρίου εντοπίστηκαν 742 αδήλωτοι εργαζόμενοι, ποσοστό 2,71% σε σύνολο 27.425 εργαζομένων που ελέχθησαν και τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν ανέρχονται στο ποσό των 7.633.763 ευρώ.

Αλλά και στο ότι το ποσοστό ανασφάλιστης εργασίας που εντόπισαν τα μεικτά κλιμάκια ελέγχου της Επιθεώρησης Εργασίας και του ΙΚΑ σε κλάδους υψηλής παραβατικότητας, μειώθηκε στο μισό σε εννιά μόλις μήνες. Από το 40% το Φεβρουάριο του 2013 πήγε στο 20% το Νοέμβριο.

Θέλω να σημειώσω ότι κλείνουμε και τα τελευταία «παράθυρα» αξιοποίησης καταχρηστικών συμπεριφορών, επιβάλλοντας την υποχρεωτική αναγραφή των αλλαγών του ωραρίου εργασίας σε ειδικό βιβλίο πριν την πραγματοποίησή τους.

Από εκεί και πέρα όμως, μειώνουμε συνεχώς γραφειοκρατικές επιβαρύνσεις των επιχειρήσεων και δείχνουμε στην πράξη ότι στηρίζουμε την ελληνική επιχειρηματικότητα. Ξεκινήσαμε με το «Εργάνη», όπου πλέον καμία ελληνική επιχείρηση δεν υποχρεώνεται -σπαταλώντας εκατομμύρια ανθρωποώρες- να δηλώνει προσλήψεις-απολύσεις στα γραφεία του ΣΕΠΕ καθώς από τον Μάρτιο του 2013 μπορεί να το κάνει ηλεκτρονικά.

Προχωράμε, όμως, και σε άλλες ελαφρύνσεις ακόμα πιο σημαντικές. Βιβλία, παραστατικά και διαδικασίες που έχουν πλέον καταστεί περιττές, ιδίως μετά την πλήρη λειτουργία των νέων πληροφοριακών υποδομών του υπουργείου όπως η «Εργάνη», θα καταργηθούν άμεσα.

Μέσα στο επόμενο τρίμηνο καταργούμε και το ειδικό «πορτοκαλί» βιβλίο νεοπροσλαμβανόμενου προσωπικού -και του προστίμου των 500 ευρώ που το συνοδεύει- καθώς με την ενοποίηση του «Εργάνη» και της ΑΠΔ, είναι πλέον περιττό. Αλλά και από την 1η Ιανουαρίου η επίδοση των πράξεων των βεβαιωμένων οφειλών στο ΙΚΑ θα γίνεται στην κάθε επιχείρηση ηλεκτρονικά και όχι με τον παραδοσιακό, χρονοβόρο, τρόπο αλληλογραφίας.

- Ερ.: Τα οικονομικά στοιχεία των ταμείων έχουν βρεθεί στο "μικροσκόπιο" της τρόικας. Τα τελευταία στοιχεία για την πορεία των εσόδων αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας, ώστε να μην τεθεί εκ νέου θέμα νέων μέτρων από τους δανειστές; Πιστεύετε πως υπάρχει κίνδυνος να ζητηθούν από την τρόικα περικοπές στις συντάξεις και ανατροπές στα όρια ηλικίας;

- Απ.: Έχω τονίσει επανειλημμένως ότι μισθοί και συντάξεις δεν θίγονται. Και το αποδείξαμε αυτό, όπως άλλωστε είχαμε δεσμευτεί, μέσα στο 2013 παρά τις προφητείες της καταστροφής και τα μοιρολόγια ορισμένων.

Πράγματι, όμως, το 2013 συνέτρεξαν οι πλέον δυσμενείς συγκυρίες για το ασφαλιστικό (κορύφωση της ανεργίας, πέμπτο έτος ύφεσης, κ.λπ.), εντούτοις καταφέραμε να διασφαλίσουμε την ομαλή καταβολή των συντάξεων.

Συνεπώς, δεν βλέπω το λόγο γιατί να μην είμαστε αισιόδοξοι για την επόμενη περίοδο. Τα πιο δύσκολα έχουν περάσει, το 2014 θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται η ανεργία, θα βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, θα ενισχυθεί η εισπρακτική ικανότητα του ασφαλιστικού συστήματος με τις διασταυρώσεις των ΑΠΔ με τις καταβαλλόμενες εισφορές, κ.λπ.

Το γεγονός, μάλιστα, ότι ο ΟΑΕΕ και ειδικά το ΙΚΑ παρουσίασαν αύξηση εσόδων τους τρεις τελευταίους μήνες – για πρώτη φορά μετά από τρία και τέσσερα χρόνια αντίστοιχα – αποτελεί «σήμα» αισιοδοξίας και τεκμήριο ότι βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο.

- Ερ.: Τη φετινή χρονιά ξεκινά ο υπολογισμός του εφάπαξ με νέο τρόπο, εξέλιξη που κατά κύριο λόγο επηρεάζει τους δημοσίους υπαλλήλους. Με τι τρόπο θα υπολογιστεί το χορηγούμενο ποσό και τι θα γίνει με τις αιτήσεις που είναι σε εκκρεμότητα;

- Απ.: Με το νέο μαθηματικό τύπο που θα ισχύσει για όλα τα ασφαλιστικά ταμεία που χορηγούν εφάπαξ παροχή εξασφαλίζουμε την βιωσιμότητα, την αυτονομία και την αυτοσυντήρηση τους αλλά το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι ότι όλες οι επόμενες γενιές ασφαλισμένων θα λάβουν εφάπαξ. Ειδικά στο Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, επειδή υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές 729 εκατομμύριων ευρώ, θα υπάρξει μεταβατική περίοδος 15 ετών απόσβεσης των οφειλών αυτών, ώστε η προσαρμογή των παροχών να είναι όσο το δυνατόν πιο ήπια και δίκαιη. Εάν δεν υπήρχε αυτή η πρόβλεψη τότε η προσαρμογή των παροχών εφάπαξ για τους δημόσιους υπαλλήλους θα ήταν ακαριαία, μεγάλη και άδικη. Σε κάθε περίπτωση με την εφαρμογή του μαθηματικού τύπου εξασφαλίζεται η μη δημιουργία νέων ελλειμμάτων.

- Ερ.: Ποιες αλλαγές έρχονται αυτό το μήνα στην καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών για περίπου 196.000 επιχειρήσεις, που απασχολούν ένα μόνο εργαζόμενο.

- Απ.: Καταρχήν, τα πληροφοριακά συστήματα του υπουργείου μας-και συγκεκριμένα το «Εργάνη»- μας επιτρέπουν να έχουμε τον ακριβή αριθμό των επιχειρήσεων στην Ελλάδα που ανέρχονται στις 196.695. Για όλες αυτές τις επιχειρήσεις, μειώνουμε ακόμα παραπάνω τα διοικητικά και γραφειοκρατικά βάρη και εκσυγχρονίζουμε τον μηχανισμό ελέγχου και συλλογής των εισφορών ο οποίος για χρόνια ήταν διάτρητος και υπό κατάρρευση. Συγκεκριμένα, μέχρι τις 31 αυτού του μήνα, μπαίνει ένα τέλος σε μία ακόμα ταλαιπωρία που υφίσταντο, καθώς μέσω της Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης που καταθέτουν μηνιαία, θα υποβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων τους σε μία ενιαία φόρμα και θα καταβάλλουν τα αντίστοιχα ποσά για κύρια, επικουρική και εφάπαξ παροχή σε έναν λογαριασμό. Οπότε, τέλος οι πολλαπλές καταβολές σε διαφορετικούς λογαριασμούς και σε διαφορετικές τράπεζες. Θα υποβάλλονται ενιαία και θα καταβάλλονται ενιαία από αυτόν κιόλας το μήνα.

- Ερ.: Με το σύστημα «Εργάνη» υπάρχει πλήρης καταγραφή του εργατικού δυναμικού σε πραγματικό χρόνο. Πως «έκλεισε» η χρονιά στο μέτωπο της απασχόλησης και ποιες είναι οι πρωτοβουλίες που σχεδιάζονται για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας;

- Απ.: Όλα τα διαθέσιμα στοιχεία συγκλίνουν στο ότι η ανεργία, αν και κινείται σε εξαιρετικά υψηλά, απαράδεκτα επίπεδα, παρουσίασε εντούτοις μια εμφανή τάση σταθεροποίησης μέσα στο 2013.

Πράγματι, για πρώτη φορά τα τέσσερα τελευταία χρόνια της κρίσης –από το 2009 μέχρι σήμερα– το ποσοστό ανεργίας μειώνεται έστω και οριακά. Από το 27,4% το α’ τρίμηνο, κατήλθε στο 27,1% το β’ τρίμηνο και μειώθηκε περαιτέρω στο 27,0% το γ’ τρίμηνο.

Παράλληλα, ο αριθμός των απασχολουμένων ήδη από τον Απρίλιο του 2013 παρουσιάζει αυξητική τάση, επιβεβαιώνοντας τα αντίστοιχα πρόδρομα «σήματα» του πληροφοριακού συστήματος «Εργάνη» για τις θετικές ροές της μισθωτής απασχόλησης.

Το 2013, μάλιστα, έκλεισε με θετικό ισοζύγιο 133.488 θέσεων εργασίας, δηλαδή έγιναν 133.488 περισσότερες προσλήψεις μισθωτών από ό, τι απολύσεις. Πρόκειται και ρεκόρ δεκαετίας. Ειδικά ο Δεκέμβριος αποτέλεσε μία πολύ ευχάριστη έκπληξη καθώς μετά από 10 χρόνια, το ισοζύγιο των θέσεων εργασίας είναι θετικό και προσέγγισε τις 20.000 νέες θέσεις.

Η ανάσχεση της ανεργίας αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα του υπουργείου για το 2014. Και για αυτό θα αξιοποιηθεί κάθε διαθέσιμος πόρος, τόσο από τις «ουρές» του προηγούμενου ΕΣΠΑ, όσο και από τα κονδύλια του νέου ΕΣΠΑ που ξεκινά αυτό το χρόνο.

- Ερ.: Τα πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου έδειξαν πως ένα μεγάλο μέρος των δικαιούχων προνοιακών επιδομάτων δικαιούται και σύνταξη. Θα υπάρξουν νέα κριτήρια -όπως για παράδειγμα το εισόδημα- για τη χορήγηση των επιδομάτων;

- Απ.: Είναι γνωστό ότι το Ενιαίο Σύστημα Ελέγχου και Πληρωμών Συντάξεων «ΗΛΙΟΣ» που γεννήθηκε 1η Ιουνίου 2013, αποτέλεσε μια ουσιαστική μεταρρυθμιστική τομή, που με τα λεπτομερή στοιχεία της, φώτισε κάθε γκρίζα πτυχή του συνταξιοδοτικού συστήματος. Παράλληλα, με την πλήρη λειτουργία του συστήματος «Αριάδνη» απαλείψαμε οριστικά τα φαινόμενα παραβατικότητας στο χώρο των συντάξεων. Οι λεγόμενες στην δημοσιογραφική γλώσσα «μαϊμού συντάξεις» εξαλείφθηκαν για πάντα. Και δεν σταματάμε εδώ. Το πεδίο των προνοιακών επιδομάτων που δίνονται από τους Δήμους υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Πρόνοιας είναι ένας ακόμη χώρος που φωτίσαμε πριν λίγο καιρό πλήρως και όπως και στην περίπτωση των συντάξεων θα απολείψουμε πλέον οριστικά τη δυνατότητα καταχρηστικής ή κοινωνικά άδικης λήψης των προνοιακών επιδομάτων. Μάλιστα στο συγκριτικό πίνακα που παρουσιάσαμε (καθώς δεν υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια) εμφανίστηκαν να λαμβάνουν προνοιακό επίδομα πολίτες με συντάξεις 3. 500, 4.000, 5.000 ευρώ το μήνα! Μπορεί με το γράμμα του νόμου να μην είναι παράνομο να παίρνει κάποιος προνοιακό επίδομα έστω και αν λαμβάνει υψηλές συντάξεις αλλά, με το πνεύμα του νόμου, είναι οξύμωρο αν όχι και κοινωνικά άδικο.

- Ερ.: Η τρόικα σε δέκα ημέρες επιστρέφει στη χώρα μας και ένα από τα θέματα που είναι σε εκκρεμότητα είναι οι αλλαγές στο καθεστώς των ομαδικών απολύσεων. Με ποια πρόταση θα προσέλθει το υπουργείο στη διαπραγμάτευση;

- Απ.: Η πρότασή μας θα οριστικοποιηθεί μόλις παραλάβουμε και τα αποτελέσματα της σχετικής μελέτης που εκπονεί το Διεθνές Γραφείο Εργασίας, ένας αξιόπιστος διεθνής οργανισμός, κοινά αποδεκτός από εργοδότες και εργαζόμενους. Αυτή η μελέτη θα χαρτογραφήσει το αντίστοιχο θεσμικό καθεστώς στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών, εντοπίζοντας εάν και ποιες αποκλίσεις υπάρχουν στην Ελλάδα.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, πρώτη μας προτεραιότητα είναι η ταυτόχρονη προστασία των εργαζομένων και των επιχειρήσεων. Δεν μπορεί οι επιχειρήσεις να προχωρούν σε σχέδια αναδιάρθρωσης, αφήνοντας πίσω τους «κουφάρια» και ξεκρέμαστους εργαζόμενους που δεν μπορούν να πάρουν ούτε καν επίδομα ανεργίας. Αλλά από την άλλη, δεν μπορεί κανείς να απαγορεύσει σε μία επιχείρηση να κάνει αναδιάρθρωση του προσωπικού της, όταν κρίνεται αναγκαίο, καθώς η ίδια η ιστορία έχει δείξει ότι σε όσες περιπτώσεις εμποδίστηκε εδώ και 30 χρόνια, οι επιχειρήσεις έκλεισαν στο σύνολο τους και δεν σώθηκε ούτε μία θέση εργασίας. Μέχρι σήμερα υπήρχε μια ψευδεπίγραφη «προστατευτική» νομοθεσία που δεν εξασφάλιζε τίποτε. Είμαστε η μοναδική χώρα στην Ευρώπη, που διατηρούμε ακόμα το προνομιακό δικαίωμα στον υπουργό Εργασίας να αποφασίζει με την υπογραφή του, με πολιτικά κριτήρια δηλαδή, για το μέλλον μίας επιχείρησης και των εργαζόμενων της. Αυτό σίγουρα θα πρέπει αλλάξει καθώς εξυπηρετούσε, επιβεβαιωμένα, μόνο όσους ήθελαν να γίνουν πολιτικά αρεστοί, έχοντας πλήρη επίγνωση των αρνητικών συνεπειών και για τους εργαζόμενους και για τις επιχειρήσεις.