Γ. Βρούτσης: "Δεν θα υπάρξει αναδρομική προσαρμογή των εφάπαξ"

Μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη παραχώρησε ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης στην χθεσινή έκδοση της εφημερίδας Real News...

1. Κύριε υπουργέ, μήπως είναι υπεραισιόδοξες οι προβλέψεις σας για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού των 500 εκατ. ευρώ για το 2014 με τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου που προτίθεστε να καταθέσετε στη βουλή;

Πρόκειται για καλά επεξεργασμένες εκτιμήσεις που έχουν προκύψει ύστερα από στενή συνεργασία με τις διοικήσεις των ασφαλιστικών ταμείων. Σε κάποια σημεία, μάλιστα, θα έλεγα ότι είναι και συντηρητικές. Ένα μόνο θα σας πω: μέχρι τώρα δυστυχώς αρκετές επιχειρήσεις εξαπατούσαν κυρίως το ΙΚΑ, υπονομεύοντας το ίδιο το κράτος, καθώς υπέβαλλαν σε μηνιαία βάση την αναλυτική περιοδική δήλωση χωρίς όμως να καταβάλλουν στην τράπεζα τα οφειλόμενα. Μέσα από την ανάλυση που έκανα στα στοιχεία από το ΙΚΑ διαπιστώθηκε απόκλιση σε ετήσια βάση για το 2013 που ξεπερνάει το 1 δισεκατομμύριο ευρώ!!!Εδώ κρύβεται η επιτυχία του εγχειρήματός μας. Την εβδομάδα που έρχεται κατατίθεται το νομοσχέδιο στη Βουλή που με τη ψήφισή του θα καταλάβουν ότι τα ψέματα τελείωσαν! Η πρώτη επίπτωση είναι ότι οι ασυνεπείς εισφοροφυγάδες που τώρα τους γνωρίζουμε έναν προς έναν , θα βρεθούν εκτός συστήματος. Επιπλέον, ο λογαριασμός θα πηγαίνει τον επόμενο μήνα στην πόρτα του οφειλέτη, κάτι που δεν γινόταν μέχρι τώρα, καθώς δεν γίνονταν έλεγχοι διασταυρώσεων. Πρέπει να καταλάβουν όλοι ότι υπάρχει κράτος και οι νόμοι εφαρμόζονται.

Όπως λοιπόν φαίνεται, το ζήτημα είναι η αυστηρή και συνεπής εφαρμογή των νόμων. Και εδώ απαιτείται η επίδειξη υπευθυνότητας από όλους μας, από τις διοικήσεις των ασφαλιστικών ταμείων, τους εργαζόμενους και, κυρίως, τους ίδιους τους εργοδότες. Η μάχη κατά της εισφοροδιαφυγής προσθέτει σήμερα και ένα άλλο νόημα στον πατριωτισμό.

2. Η τρόικα κακώς ζητάει νέα μέτρα; Αισθάνεστε να μας εκβιάζουν οι δανειστές;

Δεν γίνεται λόγος για νέα μέτρα, αλλά για την υλοποίηση και εφαρμογή θεσμικών παρεμβάσεων που έχουν ήδη συμφωνηθεί και ψηφιστεί. Από εκεί και πέρα, το δημοσιονομικό κενό για τη φετινή χρονιά είναι ένα θέμα που βρίσκεται ακόμη σε διαπραγμάτευση.

3. Οι μειώσεις στα εφάπαξ τι ποσοστό μπορεί να φτάσουν; Έχετε τον μαθηματικό τύπο; Τα χορηγούμενα ποσά θα κυμανθούν από 17.000 έως 19.000 ευρώ;

Μιλάτε για μειώσεις στα εφάπαξ, προσπερνώντας το πραγματικό γεγονός ότι -χωρίς την παρέμβασή μας- θα υπήρχε το ισχυρό ενδεχόμενο αδυναμίας καταβολής οποιουδήποτε εφάπαξ.

Γνωρίζετε ότι τα εφάπαξ που σήμερα λαμβάνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι, πληρώνονται χάρις στα χρήματα μέρους της δόσης που εκταμιεύτηκε τον Δεκέμβρη του 2012; Γνωρίζετε ότι χρηματοδοτικοί πόροι των ταμείων εφάπαξ είχαν ουσιαστικά εξαντληθεί, αφού για πολλά χρόνια ένα πελατειακό πολιτικό σύστημα υπέκυπτε – αν δεν υποδαύλιζε - στις συντεχνιακές πιέσεις για επίπεδα εφάπαξ πολύ υψηλότερα των εισφορών που είχαν πραγματικά καταβληθεί;

Με τον μαθηματικό τύπο δίνουμε οριστική λύση σε αυτό το ζήτημα. Διασφαλίζουμε ότι δεν θα υπάρξουν πλέον ελλείμματα στο μέλλον και ότι θα μπορέσουν και οι επόμενες γενιές να λαμβάνουν παροχές εφάπαξ. Διασφαλίζουμε, κυρίως, ότι δεν θα υπάρξουν ξανά τέτοιες χαριστικές παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό σύστημα που υπονόμευσαν τη μακροχρόνια βιωσιμότητά του.

4. Τα εφάπαξ μπορεί να κοπούν και αναδρομικά; Αν ναι, από πότε;

Όχι, σε καμία περίπτωση δεν θα υπάρξει αναδρομική προσαρμογή των εφάπαξ.

5. Τα όρια ηλικίας σε καμία περίπτωση δεν θα αλλάξουν; Ούτε στην περίπτωση των ασφαλισμένων της περιόδου προ του ΄83; Μπορείτε να βεβαιώσετε ότι οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις δεν θα ανοίξουν ούτε το 2014;

Είναι αλήθεια, ότι οι περισσότερες πρόωρες συνταξιοδοτήσεις αποτελούσαν, για πολλά χρόνια, μια πολυτέλεια που δεν αντιστοιχούσε στις δυνατότητες του ασφαλιστικού μας συστήματος.

Ωστόσο, δεν πρόκειται να γίνει καμία νέα παρέμβαση που να αλλάζει τον προγραμματισμό χιλιάδων συμπολιτών μας που θεμελίωσαν ή θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης. Επισημαίνω, όμως, ότι δεν πρόκειται να δοθεί παράταση στο δικαίωμα αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ασφάλισης, το οποίο μπορεί να ασκηθεί μέχρι το τέλος του έτους.

6. Θα προχωρήσετε μελλοντικά σε παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό;

Δεν πρέπει να ξεχνάτε καταρχήν ότι με το νόμο 3863 του 2010 θεσμοθετήθηκαν δομικές αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα και αυτές θα ξεκινήσουν να ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2015.

Ωστόσο, το έχω ξαναπεί πολλές φορές και θα το επαναλάβω ακόμη μία. Το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας μας ήταν -και σε κάποιο βαθμό εξακολουθεί να είναι -- ένα κατακερματισμένο μωσαϊκό, ένα σύνολο εδικών καθεστώτων, εξαιρέσεων. Για αυτό ήταν ένα κοινωνικά άδικο και οικονομικά αναποτελεσματικό σύστημα.

Συνεπώς όπου συναντάμε προφανείς στρεβλώσεις, νησίδες προκλητικής διαχείρισης, αυτές θα διορθώνονται άμεσα. Με αυτή τη λογική π.χ. καταργήθηκαν οι βουλευτικές και συνδικαλιστικές συντάξεις, αλλά και η δυνατότητα κάποιων κατηγοριών εργαζομένων στην Ελλάδα να απαλλάσσονται χαριστικά από την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών. Αυτές δεν είναι παρεμβάσεις που πρέπει να γίνονται;

7. Οι επικουρικές κόβονται; Πόσο και από πότε;

Εκείνο που σίγουρα θα «κόψουμε» είναι τα απαράδεκτα φαινόμενα καταβολής συντάξεων «με το ζύγι και με το μάτι», αλλά και τις αδράνειες κάποιων ταμείων που δεν ελέγχουν εάν και πόσες εισφορές τους έχουν καταβληθεί, δεν αναζητούν τα «χαμένα» τους έσοδα.

Από τα μέσα του 2014 θα εφαρμοστεί ο μαθηματικός τύπος για τον υπολογισμό του ύψους των επικουρικών, ο οποίος όπως και στην περίπτωση των παροχών εφάπαξ, στοχεύει ώστε κάθε συνταξιούχος να λαμβάνει επικουρική σύνταξη ανάλογα με τις εισφορές που έχει καταβάλλει κατά τη διάρκεια της εργάσιμης ζωής του.

8. Ποια ήταν η ανταπόκριση των δόσεων για τα ληξιπρόθεσμα; Θα ζητήσετε από την τρόικα αύξηση των δόσεων; (Αν ναι πόσες να γίνουν).

Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι καιρός να τελειώνει οριστικά αυτό το «γαϊτανάκι» των συνεχών αλλαγών στις ρυθμίσεις οφειλομένων. Το μόνο που πετυχαίναμε ήταν να επιβραβεύεται η ασυνέπεια.

Για αυτό το λόγο, η πρόσφατη ρύθμιση για τη «νέα αρχή» ήταν και η τελευταία.

9. Οι κατασχέσεις για όσους δεν πληρώνουν θα αφορούν ακίνητα, τραπεζικούς λογαριασμούς;

Στους οφειλέτες που δεν εξοφλούν ή ρυθμίζουν την οφειλή τους, οι φορείς υποχρεούνται να επιδιώξουν την αναγκαστική είσπραξή τους με τη λήψη των μέτρων που προβλέπονται από τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων ΚΕΔΕ.

Το σημαντικό είναι ότι σήμερα πλέον – σε αντίθεση με το παρελθόν - οι ασφαλιστικές οφειλές αναζητούνται. Με την ίδια μεθοδικότητα, σχεδιασμό και ένταση όπως οι φορολογικές οφειλές. Με μια σημαντική μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία δημιουργήσαμε για το σκοπό αυτό το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), το οποίο αναζητά τις ληξιπρόθεσμες οφειλές για το σύνολο των ασφαλιστικών ταμείων. Με διαφορετικά λόγια, σήμερα το κράτος λειτουργεί και οι νόμοι εφαρμόζονται. Στο παρελθόν και ειδικά στο χώρο της κοινωνικής ασφάλισης, είναι αμφίβολο αν συνέβαινε κάτι από τα δύο.

10. Μπορεί να παρακρατούνται και οι αγροτικές επιδοτήσεις;

Πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι ο ΟΓΑ είναι ένα μεγάλο ασφαλιστικό ταμείο που δαπανά μεν περισσότερα από 4 δις ετησίως σε συντάξεις, αλλά εισπράττει λιγότερα από 300 εκ ευρώ από εισφορές. Περισσότερο από το 40% των αγροτών δεν πληρώνει εισφορές. Όπως καταλαβαίνετε, εδώ υπάρχει ένα ζήτημα.

Από εκεί και πέρα, όμως, η πρόταση για συμψηφισμό των διαφόρων κρατικών επιδοτήσεων με τις ασφαλιστικές οφειλές και υποχρεώσεις δεν αφορά αποκλειστικά τους αγρότες. Δεν στοχοποιούμε τους αγρότες, αλλά τους ασυνεπείς σε όποια επαγγελματική ομάδα και αν ανήκουν.

11. Στις ομαδικές απολύσεις τι είδους ρύθμιση προωθείτε; Να αυξήσετε το ποσοστό; Να καταργήσετε την έγκριση του υπουργού Εργασίας;

Το σίγουρο είναι ότι μέχρι το τέλος του χρόνου, θα υπάρξει νέο θεσμικό πλαίσιο για τις ομαδικές απολύσεις. Η μελέτη που εκπονείται, μάλιστα, αυτή την περίοδο από το Διεθνές Γραφείο Εργασίας – έναν διεθνώς αναγνωρισμένο, αξιόπιστο και κοινά αποδεκτό φορέα – θα εντοπίσει τις αποκλίσεις που έχουμε ως χώρα από τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Η αλήθεια είναι, πάντως, ότι η διοικητική έγκριση των ομαδικών απολύσεων και η οποία υφίσταται μόνο στην Ελλάδα και μια ακόμη ευρωπαϊκή χώρα, είναι μια δικλείδα ασφαλείας χωρίς ιδιαίτερο νόημα. Ακόμη και εάν δεν είχε δοθεί ποτέ η σχετική διοικητική έγκριση στο παρελθόν, ούτε το κλείσιμο επιχειρήσεων δεν αποφεύχθηκε, ούτε διασώθηκαν οι θέσεις εργασίας, ενώ παράλληλα οι εργαζόμενοι δεν ελάμβαναν καν επίδομα ανεργίας ως επισήμως «μη απολυμένοι».

Συνεπώς, σε αυτό το σημείο κάτι πρέπει να αλλάξει. Ιδιαίτερα εάν υφίστανται πραγματικοί επενδυτικοί λόγοι και ευρύτερα σχέδια παραγωγικής αναδιάρθρωσης, π.χ. κλείσιμο μιας παραγωγικής εγκατάστασης προκειμένου να εξυγιανθεί και να επεκταθεί μια άλλη μονάδα της ίδιας επιχείρησης.

12. Θα μειώσετε τις εργοδοτικές εισφορές και αν ναι από πότε;

Η πολιτική βούληση για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά πέντε (5) ποσοστιαίες μονάδες έως το 2016 είναι δεδομένη, καθώς πρόκειται για ένα μέτρο που θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και θα διευρύνει τις νέες θέσεις εργασίας.

Ήδη μειώσαμε το μη μισθολογικό κόστος κατά 1,1 μονάδες το 2012. Ο τρόπος με τον οποίο θα επιτευχθεί η υπόλοιπη μείωση των 3,9 ποσοστιαίων μονάδων και, μάλιστα, με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο, θα αποτυπωθεί πολύ σύντομα σε συγκεκριμένο σχέδιο δράσης.

Μπορώ όμως, προκαταβολικά να σας πω ότι θα αξιοποιηθούν κατά βάση μέθοδοι διεύρυνσης της εισφοροσυλλεκτικής βάσης.

Εξάλλου, μην ξεχνάτε ότι η ίδια η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών εμπεριέχει μια θετική δυναμική αύξησης εσόδων, λόγω μείωσης του κόστους συμμόρφωσης και βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.

13. Πόσα πρόστιμα βάλατε για αδήλωτους εργαζόμενους και ποια είναι η τύχη τους;

Από την έναρξη ισχύος των νέων υψηλών προστίμων, έχουν επιβληθεί 365 πρόστιμα για ισάριθμες περιπτώσεις αδήλωτης εργασίας, συνολικού ύψους περίπου 3,8 εκ ευρώ.

Ωστόσο, το συνολικό όφελος από τη θεσμοθέτηση αυτών των υψηλών προστίμων, των υψηλότερων που έχουν ποτέ επιβληθεί, είναι πολλαπλάσιο λόγω της μεγαλύτερης συμμόρφωσης των εργοδοτών. Τα νέα πρόστιμα αποτρέπουν τους εργοδότες από το να χρησιμοποιούν αδήλωτη εργασία και τους οδηγεί στο να μετατρέψουν υφιστάμενη «μαύρη εργασία» σε νόμιμες θέσεις δουλειάς. Για αυτό το λόγο, το καθαρό ισοζύγιο προσλήψεων απολύσεων το Σεπτέμβριο ξεπέρασε τις 65.000, η υψηλότερη επίδοση που έχει καταγραφεί από το 2000 μέχρι σήμερα.

14. Γιατί είναι τόσο μεγάλες οι καθυστερήσεις στα ΚΕΠΑ; Περνάνε ακόμη και δύο χρόνια για να εγκριθεί ένα επίδομα...

Δεν είναι ακριβώς έτσι. Μπορεί τον πρώτο καιρό λειτουργίας των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας το 2011 να παρουσιάστηκαν αρκετά προβλήματα και καθυστερήσεις, ως ένα βαθμό αναμενόμενα συμπτώματα μιας νέας διοικητικής και υγειονομικής διαδικασίας, εντούτοις στηρίξαμε έμπρακτα το νέο αυτό θεσμό και περιορίσαμε σημαντικά το μέσο χρόνο αναμονής. Π.χ. σήμερα ο μέσος χρόνος αναμονής για τις εξετάσεις από τις υγειονομικές επιτροπές των ΚΕΠΑ στην Αθήνα έχει περιοριστεί στους 3 μήνες και μόνο στην επαρχία παραμένει περίπου στους 8 μήνες.

Προφανώς και δεν είμαστε ακόμη ικανοποιημένοι και θέτουμε νέους στόχους. Με την ένταξη 416 ακόμη γιατρών μέχρι τέλος του χρόνου, η συνολική ιατρική δύναμη των ΚΕΠΑ φτάνει τα 1.998 άτομα και εκτιμούμε ότι σύντομα -μέχρι τον Απρίλιο του 2014 – ο χρόνος αναμονής στην επαρχία θα περιοριστεί στους 3 μήνες, ενώ στην Αθήνα θα μειωθεί περαιτέρω. Στόχος είναι να συρρικνωθεί στο ελάχιστο δυνατό ο χρόνος αναμονής για αιτήματα που αφορούν τη λήψη παροχών.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η απόφαση που υπέγραψα αυτή την εβδομάδα και με την οποία ορίζουμε (κατόπιν μελέτης Ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής) κατάλογο με 43 παθήσεις βαριάς και μη αναστρέψιμης αναπηρίας για τις οποίες η διάρκεια της αναπηρίας καθορίζεται επ’ αόριστον και, συνεπώς, δεν θα υπόκειται σε επαναξιολόγηση από τα ΚΕΠΑ. Με τον τρόπο αυτό, αποσυμφορούνται δραστικά τα ΚΕΠΑ και, κυρίως, δίνεται οριστική λύση σε ένα πρόβλημα που εδώ και πολλά χρόνια ταλαιπωρούσε άδικα πολλούς ανήμπορους συμπολίτες μας με βαριές και πρόδηλα μη αναστρέψιμες αναπηρίες.