Κύπρος, 39 χρόνια μετά: Νέες προκλήσεις, παλιοί κίνδυνοι

Γράφει η Σοφία Βούλτεψη

Κοντεύουν σαράντα χρόνια. 39 φέτος και δεν προβλέπεται να βρεθεί λύση στα σαράντα, του χρόνου τέτοιον καιρό - αν και οι καιροί έχουν γίνει επικίνδυνα πιεστικοί.

39 χρόνια από το προδοτικό πραξικόπημα της χούντας των συνταγματαρχών (του πρώτου στην ουσία Αττίλα, αφού έφερε τους άλλους δύο, δίνοντας την αφορμή στην Τουρκία να «ασκήσει τα δικαιώματά της ως εγγυήτρια δύναμη»).

Ήταν 15 Ιουλίου του 1974. Ακολούθησε η πρώτη εισβολή, στις 20 Ιουλίου, όταν ο τουρκικός Αττίλας 1 επέδραμε στη μεγαλόνησο.

Και η δεύτερη, στις 14 Αυγούστου, ο Αττίλας 2, το τελειωτικό χτύπημα, ο εφιάλτης που σκλάβωσε το 40% της Κύπρου.

Ακολούθησε άφατος πόνος, ξεριζωμός, η αγωνία για τους αγνοούμενους έγινε πρώτα μια κραυγή, μετά βουβή ελπίδα και τέλος ένας διαρκής αποχαιρετισμός.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, το μεγάλο εθνικό μας θέμα, το Κυπριακό εμφανιζόταν και εξαφανιζόταν από την επικαιρότητα, ανάλογα με τις επικοινωνιακές ανάγκες.

Υπήρχε βέβαια, αλλά αντιμετωπιζόταν με έναν κάπως γραφειοκρατικό τρόπο - αν εξαιρέσουμε τις στιγμές της έξαρσης, με κορυφαία αυτή της απόπειρας επιβολής του Σχεδίου Ανάν.

Χρόνος μπαίνει, χρόνος βγαίνει, τέτοιες μέρες το εθνικό καθήκον και η ανάγκη να μην σβήσει η μνήμη, οδηγεί τις γραφίδες μας σε αναρίθμητα επετειακά αφιερώματα και άρθρα και τα βήματά μας στις αντικατοχικές εκδηλώσεις στην Αθήνα και στη Λευκωσία.

Στο μεταξύ, συνέβαιναν και άλλα περιστατικά - η οικονομική άνθιση της ελεύθερης Κύπρου, η είσοδος του νησιού στην ΕΕ, τα σχέδια και οι διαμεσολαβητές, οι τουρκικές απειλές, οι πιέσεις, οι δολοφονίες του Τάσσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού, στις 11 και στις 14 Αυγούστου 1996, η ανακάλυψη των κοιτασμάτων, οι γεωτρήσεις, οι νέες τουρκικές απειλές για διχοτόμηση σε δύο κράτη, η οικονομική κρίση, το μνημόνιο…

Όσοι από εμάς έχουν ασχοληθεί με το θέμα, έχουν ζήσει και από μια στιγμή που χαράχτηκε βαθιά μέσα τους.

Ιούλιος του 2000, οδόφραγμα της Λήδρας, οι μαυροφόρες ενημερώνουν τους ξένους που σκέπτονται να συνεχίσουν τον τουρισμό τους στα Κατεχόμενα.

Πλησιάζω και δείχνω ταυτότητα.

«Γυναίκες, σηκωθείτε! Μια δημοσιογράφος από τη Μητέρα Πατρίδα», άκουσα τη φωνή.

Μαγνητοφωνάκι, σημειωματάριο, φωτογραφική μηχανή.

Όπως πάντα, όπως κάθε χρόνο…

Και μετά, μια τελευταία ματιά στις φωτογραφίες των αγνοουμένων, μια τελευταία ματιά στα βασανισμένα πρόσωπα και στροφή για τον δρόμο της επιστροφής.

Η φωνή που άκουσα καθώς απομακρυνόμουν, ήταν αυτό που περισσότερο χαράχτηκε στη μνήμη.

Ήταν η φωνή της ηρωικής δασκάλας Ελένης Φωκά: «Μην τους αφήσετε να μας ξεχάσουν»!

Είναι η σκηνή που επαναλαμβάνω κάθε χρόνο, ακριβώς γι’ αυτήν την τελευταία παράκληση - εντολή (όπως το πάρει κανείς).

Μαζί με τον ορισμό του αγνοουμένου, όπως τον άκουσα από μια από εκείνες τις γυναίκες:

«Ένας αγνοούμενος είναι ένας ζωντανός χωρίς σώμα. Μια φωνή που δεν ακούγεται, αλλά είναι πάντοτε παρούσα. Μια ανάμνηση που αρνείται να φύγει»...

Σήμερα, η Κύπρος ζει μια πρωτοφανή οικονομική κρίση και το μέλλον της θα ήταν πολύ πιο ζοφερό αν δεν είχε κηρύξει ΑΟΖ (ήδη από το 2004), αν ο αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος δεν είχε έγκαιρα διαβλέψει πως αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος για την επιβίωση και την ανάπτυξη της χώρας που δεν δέχθηκε να μετατρέψει σε κοινότητα, αν δεν είχαν γίνει έγκαιρα οι συμφωνίες με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τον Λίβανο, αν δεν είχαν έγκαιρα πραγματοποιηθεί οι σεισμικές έρευνες, αν δεν είχαν ξεκινήσει οι γεωτρήσεις – η επιβεβαιωτική βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο τελικό της στάδιο. 

Αυτό, φυσικά, δημιουργεί νέες προκλήσεις.

Η (περίφημη) «διεθνής κοινότητα» έχει στρέψει πάλι τα μάτια της προς το νησί, ο ΟΗΕ επείγεται για λύση, η ΕΕ στέλνει (ευτυχώς) το μήνυμα πως μόνο με κοινά αποδεκτή και δίκαιη λύση μπορούν τα Κατεχόμενα να επωφεληθούν από τον ορυκτό πλούτο του νησιού.

Η Τουρκία συνέχισε (και συνεχίζει) να απειλεί.

Ακόμη και τις ξένες εταιρίες, προκειμένου να τις αποτρέψει από τις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ.

Πιέζει για «λύση» και κατηγορεί την Κύπρο για το «Όχι» στο (σχιζοφρενικό) Σχέδιο Ανάν - τρία κράτη, τρεις κυβερνήσεις, τέσσερα νομοθετικά σώματα, τέσσερις υπουργοί Εξωτερικών, τρεις ιθαγένειες, τρεις σημαίες, τρεις εθνικοί ύμνοι, τρεις στρατοί, υπό όρους και σε βάθος χρόνου, έως βιολογικής εξαφάνισής τους, επιστροφή μικρού μέρους των προσφύγων, νομιμοποίηση εποίκων δια της εύκολης παροχής τουρκοκυπριακής ιθαγένειας, περιορισμοί στην ελεύθερη διακίνηση, περιορισμοί στην εγκατάσταση πολιτών όχι μόνο από την Τουρκία, αλλά και από την Ελλάδα, παραμονή εγγυητριών δυνάμεων δια των Συνθηκών Ζυρίχης και Λονδίνου, διαφορετικοί υπουργοί Εξωτερικών και Ευρωπαϊκής Ένωσης, αδύναμη εκτελεστική εξουσία δια της εναλλασσόμενης προεδρίας και όμηρος των τουρκοκυπριακών βέτο, υπαγωγή της εκτελεστικής εξουσίας σε ένα Ανώτατο Δικαστήριο με συμμετοχή και τριών... ξένων, αγνώστου υπηκοότητας. Εν ολίγοις επιστροφή στην εποχή της ύπατης αρμοστείας.

Σε ποιον θα ανήκε σήμερα ο ορυκτός πλούτος της Κύπρου, αν όλα αυτά (137 σελίδες που ούτε μια δεν συμβάδιζε με τις 80.000 σελίδες του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου) είχαν πραγματοποιηθεί;

Σήμερα, συζητείται η απόδοση της (περίκλειστης πόλης) της Αμμοχώστου στους νομίμους κατοίκους της και οι Τούρκοι (καθώς και το παράνομο τουρκοκυπριακό καθεστώς) θέλουν να την συνδυάσουν με την άδεια για λειτουργία του παράνομου αεροδρομίου του Τύμπου, στα Κατεχόμενα.

Η Λευκωσία έχει ξεκαθαρίσει πως τέτοια προοπτική δεν υπάρχει.

Είναι αυτή η τελευταία εξέλιξη στο θέμα.

Γιατί αυτά τα 39 χρόνια, η Κύπρος ξέφυγε από πολλούς κινδύνους και κάθε τόσο ξεπετιέται ένας νέος (κίνδυνος).

Ο Αττίλας καραδοκεί (και τρίβει τα χέρια του κάθε φορά που κάποιοι βρίσκουν αφορμές για αλληλοκατηγορίες και διχαστικές ενέργειες όπου χτυπά η καρδιά του ελληνισμού).

Ο γνωστός παλιός κίνδυνος…

Υ.Γ. Εκτός από το πραξικόπημα και τους Αττίλες 1 και 2, υπάρχει και ο Αττίλας 3, όταν το καλοκαίρι του 2000, ο τουρκικός στρατός κατοχής προωθήθηκε στο χωριό Στροβίλια, στην Ελεύθερη Κύπρο.

Αλλά εκτός από τους «ανιστόρητους και ανεπαρκείς», υπάρχουν και οι «ανόητοι και κακεντρεχείς»…