Αλέξη έφαγες χθες;

1) Αλέξη έφαγες χθες;

Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 όταν η Βενεζουέλα πραγματοποίησε τη στροφή προς τα αριστερά, οι εξαγωγές της είχαν πέσει κάτω από τα 20 δισ. το χρόνο, όσο της Ελλάδας όταν χρεοκόπησε.

Η άνοδος του συστήματος Τσάβες στην εξουσία συνέπεσε με την υπερδεκαετή άνοδο της τιμής του πετρελαίου από τα 10 δολ. το βαρέλι το ’99 έως και τα 150 δολ. το 2008. Τα τελευταία χρόνια οι εξαγωγές ξεπερνούν τα 90 δισ. δολάρια.

Με εξαγωγές σχεδόν διπλάσιες ανά κάτοικο σε σύγκριση με την Ελλάδα η Βενεζουέλα έχει καταφέρει να έχει κατά κεφαλή εισόδημα λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο του αντίστοιχου ελληνικού. Η Βενεζουέλα είχε το 2012 κατά κεφαλήν εθνικό εισόδημα περί τα 13.000 δολάρια και η Ελλάδα κοντά στα 27.000 δολάρια παρά την πτώση μετά τη χρεοκοπία.

Τούτο σημαίνει πως παρά την εθνικοποίηση της πετρελαϊκής βιομηχανίας η υπεραξία που αυτή προσέθεσε στην οικονομία της νοτιοαμερικάνικης χώρας είναι ελάχιστη και τηρουμένων των αναλογιών αρνητική.

Ένας εθνικοποιημένος φυσικός πόρος που εισφέρει σε μια κυβέρνηση περί τα...

90 δισ. δολάρια το χρόνο για διαχείριση, κοινωνική πολιτική και δημιουργία πελατειακών γραμμών εξάρτησης, αποτελεί ισχυρότατο όπλο αναπαραγωγής της εξουσίας. Οι συνεχείς εκλογικές νίκες του συστήματος Τσάβες ακόμη και μετά το θάνατο του δημιουργού αποδεικνύει του λόγου το αληθές.

Τις τελευταίες μέρες η Βενεζουέλα απασχόλησε τον διεθνή τύπο για τις καταγγελίες της αντιπολίτευσης για το τελευταίο εκλογικό αποτέλεσμα, τους νεκρούς των διαδηλώσεων της αντιπολίτευσης και την έλλειψη χαρτιού υγείας μεταξύ άλλων βασικών ειδών.

Πως μπορεί να καταφέρει μια χώρα με 90 δισ. σκληρές εξαγωγές από πετρέλαιο να έχει ελλείψεις σε χαρτί υγείας και άλλα βασικά είδη, όπως αλεύρι, καφές;

Ποια χώρα που εφαρμόστηκαν σοσιαλιστικά πειράματα δεν έζησε με ελλείψεις σε βασικά είδη;

Ποιος δεν θυμάται στους δρόμους της Ανατολικής Ευρώπης την εικόνα των ανθρώπων να περπατάνε στο δρόμο έχοντας μια αρμάθα από χαρτιά υγείας περασμένα σε σπάγγο στον ώμο; Οι ελλείψεις βασικών ειδών ήταν ο κανόνας και έτσι οι άνθρωποι όταν έβρισκαν κάποιο προϊόν τυχαία, στήνονταν στην ουρά και έπαιρναν όσα περισσότερα τεμάχια μπορούσαν.

Τα πρώτα χρόνια του ανοίγματος των συνόρων της Αλβανίας φιλοξενήσαμε για μήνες κάποιους βορειοηπειρώτες στα γραφεία μιας πολιτικής και πολιτιστικής λέσχης που είχαμε με τους φίλους μου τότε στα Πατήσια. Οι άνθρωποι ήταν ιδιαίτερα τακτικοί και καθαροί και η λέσχη τις ώρες της λειτουργίας δεν έδειχνε πως εκεί ζούσαν 20 με 25 άτομα για μήνες...

Παρατηρήσαμε τις πρώτες μέρες πως αγόραζαν τεράστιες ποσότητες από ψωμί το οποίο ξεραινόταν. Όταν, τους ρωτήσαμε γιατί απειλούν να μετατρέψουν τη λέσχη σε βάση των ποντικών της περιοχής μας, απάντησαν, πως φοβούνται μήπως δεν βρουν ψωμί τις επόμενες μέρες και γι’ αυτό όταν βρίσκουν αγοράζουν όσα καρβέλια μπορούν.

Όταν εγώ και οι φίλοι μου τους λέγαμε για τα σοσιαλιστικά, εναλλακτικά και αυτοδιαχειριστικά μας σχέδια μας κοιτούσαν μελαγχολικά γιατί τα είχαν ζήσει στο πετσί τους.

Τα φαινόμενα των ελλείψεων βασικών ειδών και του χαμηλότερου βιοτικού επιπέδου αποτελούν κοινό χαρακτηριστικό των σοσιαλιστικών συστημάτων και εν γένει των κοινωνιών όπου το κράτος διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην οικονομική δραστηριότητα.

Μια συνηθισμένη πλάνη καλών προθέσεων είναι η διατίμηση των προϊόντων έτσι ώστε να έχουν πρόσβαση σ΄ αυτά τα χαμηλά εισοδήματα.

Το κόστος ενός προϊόντος όμως έχει διακυμάνσεις που οφείλονται στις διακυμάνσεις των πρώτων υλών, τις καιρικές συνθήκες και πολλές άλλες παραμέτρους. Όταν διατιμάς ένα προϊόν σε μια χαμηλή τιμή αυτό που επιτυγχάνεις συνήθως είναι το αντίθετο από αυτό που επιδιώκεις.

Αν το κόστος είναι υψηλότερα, το προϊόν εξαφανίζεται και η διακίνησή του περνά στη μαύρη αγορά σε τιμές πολλαπλάσιες από αυτές που θα πωλούνταν αν δεν υπήρχε η διατίμηση.

Οι πολλαπλάσιες τιμές εμπεριέχουν το ρίσκο της παράνομης πράξης και στερούν το προϊόν ακόμη και σε όσους θα μπορούσαν να το πληρώσουν σχετικά υψηλότερα. Το αποτέλεσμα είναι η διατίμηση αντί για καλό να κάνει μεγαλύτερο κακό από την κατάσταση όπου δεν θα υπήρχε.

Όσο μεγαλώνει το ρίσκο τόσο μεγαλώνει το κέρδος και όσο μεγαλώνει το κέρδος τόσο αυξάνεται η διάθεση για ρίσκο. Η κυβέρνηση προκειμένου να ελέγξει την κερδοσκοπία αυξάνει την επιτήρηση και την αστυνόμευση. Αυτή η οικονομική διεργασία αποτελεί τη βάση της γέννησης του ολοκληρωτικού κράτους και του χαφιεδισμού ίδιον χαρακτηριστικό κυρίως των σοσιαλιστικών καθεστώτων και όλων όσων προκρίνουν τον κεντρικό σχεδιασμό αντί της ελεύθερης αγοράς και του ανταγωνισμού.

Ο μοναδικός τρόπος να διατηρήσει κάποιος τις τιμές χαμηλά και κοντά στο κόστος είναι η δημιουργία προϋποθέσεων ελεύθερου ανταγωνισμού. Ήτοι, ο περιορισμός των κρατικών ρυθμίσεων και κανόνων και όχι το αντίστροφο.

Το "Αλέξη έφαγες χθες" αφορά και την Αλέκα και τον Αλέκο και γενικά όλους να σώσουν εμάς χωρίς εμάς...

Ο νηστικός δράκος...

Στα κινεζικά, όταν θέλεις να ρωτήσεις κάποιον «τι κάνεις;» τον ρωτάς «Νί χάου;», που ακριβώς μεταφράζεται: «έφαγες χθες;». Γιατί – λίγα χρόνια πριν – το συνηθισμένο ήταν οι περισσότεροι να μην έχουν φάει! Η χώρα είχε τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης, παρέμενε ωστόσο απίστευτα φτωχή! Τι άλλαξε και μέσα σε ελάχιστες δεκαετίες οι Κινέζοι έχουν τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου; Τι συνέβη ώστε οι «πλούσιοι» Έλληνες να παρακαλάνε σήμερα τους «πεινασμένους» Κινέζους, να έρθουν στη χώρα μας για τουρισμό και επενδύσεις;

2) Εν αναμονή...

Εν αναμονή της ολοκλήρωσης των αυξήσεων κεφαλαίου προκειμένου να αποκτήσουμε ξανά χρηματιστήριο και αίτια και αποτελέσματα.

Όπως θα παρατηρήσατε και χθες εκτός των τραπεζικών αναταράξεων οι υπόλοιπες κατηγορίες χαίρουν σθεναρότητας.

3) Σουηδικό μοντέλο

Κύριε Στούπα,

Σε ανύποπτο χρόνο είχατε δηλώσει πως η στήλη σας είναι ανοιχτή σε προτάσεις αναγνωστών, που ο ίδιος θα αναπτύσσατε και θα πραγματευόσασταν. Σας ζητώ, αν υπάρχει η δυνατότητα, να κάνετε μια εκτενή αναφορά στις σκανδιναβικές οικονομίες και ειδικότερα στη σουηδική. Νομίζω πως αφενός αποτελούν "σιωπηλές" δυνάμεις που σπάνια αναφέρονται σε οικονομικές συζητήσεις και στατιστικές, αφετέρου θεωρώ πως εν καιρώ κρίσης και αναζήτησης μεταναστευτικών προορισμών για πολλούς συμπολίτες μας, θα ήταν χρήσιμα κάποια σχόλια σχετικά.

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία,

Ένας καθημερινός αναγνώστης.

Απάντηση: Είχα γράψει παλιότερα για το Σουηδικό μοντέλο. Οι σκανδιναβικές κοινωνίες είναι προοδευτικές κοινωνίες. Αυτό σημαίνει πως προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα κάθε περιόδου. Κατά τη γνώμη μου βασικό ρόλο στην πρόοδο έχει παίξει η πολιτισμική παράδοση της προτεσταντικής ηθικής, με την αγάπη προς την εργασία και τη λιτότητα.

Οι απανταχού σοσιαλδημοκράτες και όσοι μετά το ιστορικό ατύχημα ντρέπονται να πουν πως είναι κομμουνιστές, θεωρούν πως αποτελούν την επιβεβαίωση του μοντέλου. Μια προσεκτική μελέτη της μεταπολεμικής περιόδου όμως μπορεί να αποδείξει πως η ευημερία και η ακμή του κοινωνικού μοντέλου βασίστηκε στη συσσώρευση του πλούτου κατά την περίοδο του Β.Π.Π. με την ουδετερότητα και την τροφοδοσία της γερμανικής πολεμικής βιομηχανίας με μετάλλευμα. Το μοντέλο αυτό έφτασε κάποια στιγμή να εξαρτάται το 80% του ΑΕΠ από το κράτος και αυτό οδήγησε στη χρεοκοπία. Μετά το ’90 ακολούθησαν φιλελεύθερες πολιτικές με αποτέλεσμα η συμμετοχή του κράτους να πέσει κοντά στο 50% χαμηλότερα και από τη μεταθατσερική Αγγλία. Οι αριστεροί όμως επειδή δεν παρακολουθούν τρέφουν ακόμη τη ψευδαίσθηση της συνέχειας του σοσιαλδημοκρατικού συγκεντρωτικού μοντέλου.

Οι βασικές εθνικές επιχειρήσεις δεν προστατεύονται και έχουν περάσει στα χέρια ξένων ομίλων, ενώ το μοντέλο Φρίντμαν με τα κουπόνια δωρεάν παιδείας εφαρμόζεται σε Σουηδία και Δανία.

Εκτός της μείωσης του κράτους σ’ αυτό που έχουν διατηρήσει έχουν υιοθετήσει τους κανόνες της αγοράς και του ανταγωνισμού. Αποτελεί ένα ενδιαφέρον μείγμα. Μαζί με τη Γερμανία είναι οι δυτικές χώρες που έχουν δώσει έμπρακτες απαντήσεις στα προβλήματα της παγκοσμιοποίησης. Κατά τη γνώμη μου αποτελούν μοντέλα προς μελέτη και μίμηση σε ορισμένες περιπτώσεις.

Αποτελούν καλές περιπτώσεις κοινωνιών για να ζει κάποιος, να εργάζεται και να μεγαλώνει παιδιά αρκεί να αντέχει να μην δει ήλιο για 5-6 μήνες συνεχώς... και αν δεν του λείπει το μεσογειακό δημιουργικό χάος.

Θα επανέλθω για το Σουηδικό μοντέλο με λεπτομέρειες και στοιχεία.

Πηγή:www.capital.gr